Bản chất cốt lõi của chính trị là có chính quyền bằng việc nắm quyền lực Nhà nước một cách chính danh: Hành động trên cơ sở đúng hiến pháp, được nhân dân bầu chọn chính thống, các quốc gia trên thế giới công nhận hợp pháp. Chỉ một trong ba điều trên vi phạm thì có thể một lực lượng được lên nắm chính quyền nhưng đều gây ra những bất ổn và mâu thuẫn nội tại trong ngoài triền miên, nên thực tế không có ích gì cho đất nước khi nó tiếp tục tồn tại ngoại trừ nó cố giữ quyền lực vì chính nó. Nhưng có chính quyền có được cả ba điều trên rồi, nhưng chính quyền vẫn có thể tự gây ra khủng hoảng chính trị. Thực tế lịch sử cho thấy: các khủng hoảng chính trị luôn xảy ra từ các vấn đề xấu trong nước bị tích tụ, cộng hưởng với các áp lực quốc tế, cùng với những sự tranh giành ảnh hưởng lợi ích của các nước lớn có những quan tâm về địa kinh tế chính trị của họ.

Nguyên nhân bên trong

Khủng hoảng chính trị với khởi điểm là vấn đề tranh giành quyền lực hay mâu thuẫn giai cấp gắn liền với sự ra đời của nhà nước. Với ý nghĩa đó thì khi chưa có nhà nước hay trong xã hội cộng sản theo lý luận chủ nghĩa Marx sẽ không có chính trị hay chính trị trở nên thừa thãi đồng nghĩa với việc không tồn tại khủng hoảng chính trị.

Nguyên nhân bên ngoài

Khủng hoảng chính trị cũng có thể bắt nguồn bằng sự can thiệp vào tình hình chính trị nội bộ của một nước vào một nước đối thủ với các biểu hiện can thiệp về quân sự, kinh tế, chính trị, nhân quyền hay bằng các chiến lược diễn biến hòa bình, bạo loạn lật đổ nhằm gây sự lệ thuộc hay xóa bỏ chế độ hiện thời ở một quốc gia nào đó.

Một số nguyên nhân cụ thể

Qua các cuộc khủng hoảng chính trị trên thế giới cho thấy có những bài học chung về nguyên nhân như sau:

Chính quyền đi ngược lại mong muốn về lợi ích của nhân dân và quay lưng với tiến trình văn minh thể chế, tự đóng lại những cơ hội của đất nước.

Khước từ sự dân chủ xã hội thực sự, đi đến tập trung quá mức quyền lực vào tay một hay một nhóm người dễ dẫn đến sự “biến dị của độc tài”.

Hệ thống chính quyền bị mất lòng tin do lãnh đạo nhà nước yếu kém, suy thoái bởi các nhóm lợi ích nhũng loạn và đục khoét tài sản quốc gia.

Dẹp biểu tình bằng những phương pháp vi hiến sai trái, sử dụng côn đồ, đặc biệt là dùng lực lượng vũ trang bắn vào nhân dân của mình.

Đối đầu và gây mâu thuẫn sâu sắc với các nước khác trên thế giới để sa vào những cuộc cấm vận kinh tế ngoại giao, không dễ tháo nút.